انواع آسانسور و کاربردها

بشر همواره بدنبال خلق ابزار و شیوه‌هایی بوده تا فراتر از محدودیت‌های تحمیل شده توسط بدنش گام بردارد. یکی از سختی‌هایی که انسان همیشه با آن روبرو بوده است، حمل و نقل بوده و خواهد بود. نیازی که در دوران ما قبل تاریخ با اختراع چرخ اندکی آسان شد و در گذران زمان به خلق ابزاری مثل خودرو، قطار و هواپیما منجر شد. اما همانطور که از واژه‌ی “حمل و نقل” پیداست، هدف انسان تنها به رفتن از یک نقطه به نقطه‌ی دیگر ختم نمی‌شود بلکه هدف دیگر وی انتقال و حمل اجسام و چیزهای بعضاً سنگین از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر بوده است. با خلق چرخ و متعاقباً گاری و خودرو، این امر تا حدودی رفع شد و همواره نیز در حال بهبود و بهتر شدن است. اما حمل و نقل تنها به منتقل شدن از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر بر محور افقی محدود نمی‌شود. حمل و نقل عمودی نیز دارای اهمیتی مشابه و بسیار مهم است. مقصود از حمل و نقل عمودی حرکت و حمل افراد و اشیا از پایین به بالا و بالعکس می‌باشد. به همین خاطر بشر ذهن خود را معطوف خلق راه‌حلی عملی نمود و محصول آن تلاش و تفکر نیز منتهی به خلق پدیده‌ای به نام بالابر و نهایتاً آسانسور شد. آسانسورها تاکنون و به طور کلی از زمان اختراع دچار تغییر و تحولات بسیاری شده‌اند که به جرأت می‌توان گفت سوگیری تمامی این تحولات بهبود و بهسازی این اختراع بوده است. به همین دلیل در حال حاضر انواع مختلفی از این اختراع برای مقاصد مختلف ساخته شده‌اند و هریک نیز از سامانه‌های حرکتی مختلفی بهره می‌برند. در این مقاله تلاش شده تا به معرفی این سامانه‌ها و همچنین انواع ‌آسانسور پرداخته شود.

انواع آسانسور بر اساس سامانه‌های حرکتی

آسانسورها

به طور خلاصه می‌توان گفت که سامانه‌های حرکتی عمده در این اختراع به سه دسته‌ی عمده تقسیم می‌شود:

سامانه‌ی کششی: این دسته معمولاً از یک موتور الکتریکی بهره می‌برند که در بالاترین نقطه‌ی مسیر قرار داشته(در برخی طرح‌ها در پایین مسیر) و با استفاده از کابل‌های فولادی که به کابین متصل شده است، آن را بالا و پایین می‌برند.

سامانه‌ی هیدرولیکی: این دسته نیز بیشتر در ساختمان‌های کوتاه مورد استفاده می‌شود. در این سامانه کابل‌های فولادی حذف شده و از محاسن آن تعمیر آسان، استهلاک پایین و نرم بودن در حرکت اولیه است. در این سامانه از جک‌های هیدرولیکی، موتور برقی و پمپ تنظیم فشار روغن استفاده می‌شود. البته می‌توان سامانه‌های پنوماتیکی را در این مجموعه قرار داد؛ چرا که تا حدودی از ساختاری متشابه بهره می‌برند.

سامانه‌ی مغناطیسی: نوین‌ترین سامانه‌ی بکار برده شده در آسانسور‌ها، سامانه‌ی مغناطیسی است. این سامانه تا حدودی به سامانه‌ی بکار برده شده در قطارهای مغناطیسی شباهت دارد. این آسانسورها از ایمنی و سرعت بالایی برخوردار هستند اما هنوز به طور عمده به بازار مصرف معرفی نشده‌اند و شاید علت هزینه‌ی گزاف آن همین باشد.

انواع آسانسور و کاربردها

انواع آسانسور بر اساس کاربری

آسانسور‌ها کاربری‌های مختلفی دارند و تعدادی از آن‌ها نیز در اینجا معرفی و توضیح داده شده‌اند:

نفربری: هنگامی که در مورد آسانسور صحبت می‌شود، اولین چیزی که به ذهن اکثر افراد خطور می‌کند، این دسته از بالابرها می‌باشد که افراد را میان طبقات یک ساختمان بالا و پایین می‌برد. امروزه در این دسته از بالابرها می‌توان ویژگی‌های اضافه بر سازمانی مثل بلندگو، سامانه‌ی اعلان، تلویزیون و یا مانیتور و حتی سامانه‌های مخصوص تبلیغات سمعی و بصری نیز یافت. در این دسته نمونه‌های سریع‌السیر نیز موجود است که مختص برخی از طبقات ساختمان تهیه شده و تنها در آن طبقه توقف دارند.

باربری: این دسته نیز مخصوص حمل و نقل بار هستند و نه افراد. آن‌ها از دسته‌ی پیشین بزرگ‌تر بوده، از موتورهای قوی‌تر برخوردار بوده و قابلیت حمل بارهای سنگین را دارا می‌باشند. فضای داخل کابین این دسته معمولاً دارای پوششی است که از آسیب‌های احتمالی هنگام بارگیری و یا تخلیه‌ی بار حفاظت می‌نماید.

حمل خودرو: این دسته را بیشتر می‌توان در مراکز تولید و یا تعمیرگاه‌ها ملاحظه نمود. این دسته معمولاً از سامانه‌های هیدرولیکی استفاده می‌برند و برخی از آن‌ها حتی به طرفین می‌چرخند. نمونه‌ای از این دسته را(البته با سامانه‌ی متفاوت) می‌توان در پارکینگ‌های مکانیزه یافت.

درون هواپیما: این دسته عمدتاً در داخل هواپیماها بکار گرفته می‌شود و هدف از آن کمک به حمل و نقل چرخ دستی‌های مخصوص حمل و نقل اغذیه و نوشیدنی توسط مهمانداران است.

مخصوص داخل منزل: این دسته در واقع همان دسته‌ی نفربر می‌باشد اما معمولاً از پیچیدگی کمتری برخوردار بوده و عمده تفاوت آن‌ها نیز در عناصر زیباشناختی و طراحی ظاهری آن‌هاست. برخی از آن‌ها از سامانه‌های پنوماتیک بهره می‌برند. از آنجایی که این دسته برای استفاده در خانه طراحی شده‌اند، عمدتاً کوچک‌تر بوده و افراد کمتری را می‌توانند حمل کنند.

غذابر (Dumbwaiter): این دسته را می‌توان از زیرمجموعه‌های دسته‌بندی باربری تلقی نمود با این تفاوت که این‌ها برای حمل و نقل بارهای کوچک طراحی شده‌اند. همانطور که از نام آن‌ها پیداست این دسته بیشتر برای حمل و نقل غذا در رستوران و یا هتل‌ها به کار می‌روند.